شروع استفاده از مواد کم دود و LSZH در صنعت سیم و کابل به دهه 1970 میلادی بر می گردد که در پی آتش سوزی که در متروی لندن اتفاق افتاد، تعداد 32 نفر جان خود را از دست دادند. تحقیقات نشان داد که اکثر مرگ و میرهای اتفاق افتاده در این حادثه، ناشی از استنشاق گازهای سمی بوده که در اثر سوختن روکش سیم ها و کابل ها به وجود آمده است.
به همین خاطر بسیاری از تولید کننده ها دیگر نمی خواستند از عناصری که حاوی گاز هالوژن هستند، در محصولات خود استفاده کنند و این حادثه نقطه عطفی شد که پس از آن شاهد تولید کابل هایی با روکش های مختلف هستیم که دیگر خطری برای سلامت افراد، در زمان های بروز حادثه نداشته باشد.
گاز هالوژن چیست؟
عناصری مانند فلوئور، کلر، برم، ید و استات، گاز هالوژن هستند و در هفتمین گروه اصلی جدول تناوبی عناصر قرار دارند. آنها در بسیاری از ترکیبات شیمیایی مانند پلی وینیل کلراید یافت می شوند. کلر و سایر هالوژن ها اغلب به عنوان مواد افزودنی برای بهبود حفاظت در برابر شعله در روکش کابل ها استفاده می شوند. اما این گازها برای انسان بسیار خطرناک هستند و می توانند به سلامت افرادی که دودهای ناشی از سوختن کابل هایی با روکش گاز هالوژن را استنشاق می کنند، آسیب های جدی وارد کرده و یا حتی منجر به مرگ شود.
روکش کابل بدون گاز هالوژن از چه عناصری تشکیل شده؟
کابل های بدون گاز هالوژن با نام های LSZH و LS0H که مخفف Low Smoke Zero Halogen هستند نیز شناخته می شوند و همان طور که از نام آن مشخص است، از ترکیب عناصر و پلاستیک های بدون گاز هالوژن ساخته شده اند.
در روکش کابل های بدون هالوژن معمولا از پلاستیک هایی مانند لاستیک سیلیکون، پلی اورتان، پلی اتیلن، پلی آمید، پلی پروپیلن، الاستومرهای ترموپلاستیک یا لاستیک اتیلن پروپیلن دی ان استفاده می شود که در زمان آتش گرفتن، گاز هالوژن بسیار کمی از خود ساطع می کنند.
اگر از آن دسته از افرادی هستید که برای محیط زیست ارزش قائل هستید، کابل های LSZH را انتخاب نمایید که حاوی هیچ گونه تثبیت کننده یا نرم کننده مبتنی بر فلزات سنگین نیستند و افزودنی های محافظت در برابر شعله‌ی آنها برای محیط زیست بی خطر است.
مزایای کابل های بدون هالوژن
مزایای کابل های بدون هالوژنشاید استفاده از کابل های بدون هالوژن یا LSZH ضروری به نظر نرسد، اما استفاده از این کابل ها در تجهیزات می تواند از خسارت های جانی و مالی بسیاری جلوگیری کند. در ادامه به بررسی برخی از مهم ترین مزایای این کابل ها می پردازیم.
1. ایمنی در برابر آتش
یکی از مزیت های اصلی کابل های هالوژن فری، ایمنی بالا در برابر آتش است. این کابل ها کمترین دود را تولید می کنند و در صورت قرار گرفتن در معرض دمای بسیار بالا یا آتش، گازهای سمی منتشر نمی کنند. این ویژگی می تواند علاوه بر محافظت از جان انسان ها، در به حداقل رساندن آسیب به تجهیزات در هنگام حوادث آتش سوزی، بسیار تاثیر گذار باشد.
2. سازگاری با محیط زیست
کابل های بدون هالوژن در مقایسه با کابل هایی که حاوی هالوژن هستند، با محیط زیست سازگارترند. عدم وجود هالوژن باعث کاهش انتشار مواد مضر مثل دیوکسین ها در هنگام آتش سوزی در محیط می شود.
3. کاهش گازهای خورنده
کابل های بدون هالوژن در هنگام آتش سوزی مواد جانبی خورنده کمتری تولید می کنند. این امر می تواند در مکان هایی که کابل ها در مجاورت تجهیزات الکترونیکی حساسی هستند که ممکن است توسط گازهای خورنده آسیب ببینند، مفید باشد.
مزایای کابل های هالوژن فری
معایب کابل های بدون هالوژن
همانطور که تا اینجا از مزایای کابل های Halogen-free صحبت کردیم، شاید بهتر باشد معایب آن را نیز بررسی کنیم تا با دید بهتری، از این کابل ها در تجهیزات خود استفاده نمایید.
1. هزینه بالا
کابل های بدون هالوژن نسبت به کابل های عادی حاوی هالوژن، گران تر هستند. فرآیند تولید و استفاده از مواد جایگزین هزینه ها را بالا می برد که می تواند برای برخی از کاربران یک مسئله مهم محسوب شده و در تصمیم گیری آنها جهت انتخاب کابل تاثیرگذار باشد.
2. دسترس پذیری محدود
کابل های هالوژن در برخی مناطق و بازارها ممکن است کمتر در دسترس باشند. این امر به دلیل هزینه تولید بالا و نیاز به فناوری خاص برای ساخت آن ها است. همچنین استفاده از کابل های هالوژن فری در برخی محیط ها و صنایع ممکن است الزامات خاصی را ایجاب کند و در نتیجه فروشندگان و تأمین کنندگان ممکن است کمتر این نوع کابل را به صورت عمومی در اختیار داشته باشند.
3. عملکرد
کابل های بدون هالوژن ممکن است خواص الکتریکی، حرارتی و مکانیکی کمی متفاوت تری با کابل های حاوی هالوژن داشته باشند. بهتر است که نیازتان به کابل مورد نظر را به دقت ارزیابی کنید تا مطمئن شوید کابل انتخاب شده با معیارهای عملکردی لازم مطابقت دارد.
شایان ذکر است که مزایا و معایب خاص کابل های بدون هالوژن بسته به کاربرد، استانداردهای صنعتی و مقررات در کشورها یا مناطق مختلف می‌تواند متفاوت باشد. مشاوره با کارشناسان این صنعت یا انجام یک ارزیابی کامل از نیازهای خاصتان، اطلاعات دقیق تری را در مورد مزایا و معایب کابل های بدون هالوژن در زمینه ای که نیاز دارید، ارائه می دهد.
کاربرد کابل های بدون هالوژن
کابل های بدون هالوژن در صنایع و محیط های مختلف کاربرد دارند که ایمنی در برابر آتش، انتشار دود کم و کاهش انتشار مواد سمی از ویژگی های مهم آن به شمار میروند. در ادامه به چند کاربرد رایج کابل های بدون هالوژن اشاره شده است.
● ساختمان و سازه ها
کابل های بدون هالوژن معمولا در ساختمان ها از جمله سازه های تجاری و مسکونی استفاده می شوند. این کابل ها برای سیم کشی برق، توزیع برق، سیستم های روشنایی، سیستم های اعلام حریق، سیستم های نظارت تصویری و سایر کاربردهایی که به ایمنی حین آتش سوزی مرتبط می شوند، استفاده می گردد.
● حمل و نقل
کابل های بدون هالوژن به طور گسترده در صنعت حمل و نقل، به ویژه در بخش خودرو و بخش حمل و نقل هوایی استفاده می شوند. این کابل ها برای سیم کشی و کابل کشی در وسایل نقلیه، هواپیما، قطارها و کشتی ها استفاده می شوند، چون ایمنی در برابر آتش و کاهش انتشار دود امری بسیار مهم است.
● مراکز داده و زیرساخت فناوری اطلاعات
مراکز داده و تأسیسات فناوری اطلاعات اغلب از کابل های بدون هالوژن برای اطمینان از ایمنی پرسنل و تجهیزات در هنگام آتش سوزی استفاده می کنند. کابل های شبکه LSZH برای توزیع برق، شبکه و انتقال داده در دیتاسنتر ها و اتاق سرور بیشترین کاربرد را دارند.
● صنعت نفت و گاز
در محیط های خطرناک مانند پالایشگاه های نفت، کارخانه های شیمیایی و سکوهای دریایی که گازها و مایعات قابل اشتعال وجود دارد، در مکان هایی که کارکنان حضور دارند، از کابل های بدون هالوژن برای به حداقل رساندن خطرات آتش سوزی و کاهش انتشار گازهای سمی در صورت بروز حوادث استفاده می شود.
● مراکز بهداشتی و بیمارستان ها
کابل های بدون هالوژن در مراکز بهداشتی درمانی از جمله بیمارستان ها و کلینیک ها که ایمنی در برابر آتش بسیار مهم است، استفاده می شوند. این کابل ها برای موارد مختلفی مانند توزیع برق، سیستم های روشنایی، تجهیزات پزشکی و سیستم های اعلام حریق به کار میروند.
● راه آهن و ترانزیت
کابل های بدون هالوژن در سیستم های راه آهن و حمل و نقل از جمله سیستم های مترو، تراموا و شبکه های ریلی که افراد زیادی در طول روز از خدمات آنها استفاده می کنند بسیار کاربردی هستند. این کابل ها برای توزیع برق، سیگنالینگ، ارتباطات و سایر کاربردهای الکتریکی استفاده می شوند.
● انرژی های تجدید پذیر
کابل های بدون هالوژن در تاسیسات انرژی های تجدیدپذیر مانند مزارع بادی و نیروگاه های خورشیدی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. این کابل ها برای اتصال قطعات، انتقال نیرو و توزیع در زیرساخت انرژی های تجدیدپذیر استفاده می شوند.
توجه کنید که کاربرد خاص کابل های بدون هالوژن ممکن است بسته به مقررات منطقه ای، استانداردهای صنعتی و الزامات خاص پروژه ی مورد نظر، متفاوت باشند. علاوه بر این، پیشرفت در فناوری و وضع قوانین ایمنی، می تواند در طول زمان به استفاده از کابلهای بدون هالوژن در مناطق و صنایع جدید منجر شود.
کابل های بدون هالوژن در هنگام آتش سوزی دود کمی از خود ساطع می کنند
به چه نکاتی در هنگام انتخاب کابل بدون هالوژن باید دقت کرد؟
هنگام انتخاب کابل بدون هالوژن، باید چندین فاکتور را در نظر داشته باشید تا مطمئن شوید که نیازهای مورد نظر شما را برآورده می کند. در ادامه به بررسی برخی از این فاکتورها می پردازیم.
● کاربرد کابل
کاربردی که کابل هالوژن فری برایتان دارد را بررسی نمایید. زیرا ممکن است بسته به نیازتان به کابل هایی با ویژگی های خاص مانند درجه بندی ولتاژ، ظرفیت حمل جریان یا یکپارچگی سیگنال نیاز داشته باشید.
● شرایط محیطی
شرایط محیطی که کابل در معرض آن قرار می گیرد، از جمله دما، رطوبت، مواد شیمیایی یا اشعه UV را در نظر بگیرید. کابلی را انتخاب کنید که برای مقاومت در برابر این شرایط طراحی شده باشد و عملکرد خود را در طول زمان و در دماهای مد نظر شما حفظ کند.
● انعطاف پذیری کابل
انعطاف پذیری لازم برای کار خود را در نظر بگیرید. برخی از مکان ها ممکن است به کابل های بسیار انعطاف پذیر نیاز داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است مقاومت یا دوام مکانیکی را در اولویت قرار دهند.
● انطباق با مقررات
مطمئن شوید که کابل با استانداردها و مقررات صنعت مربوطه در منطقه شما مطابقت دارد. به دنبال گواهینامه ها یا علامت هایی باشید که نشان دهنده انطباق با استانداردهایی مانند IEC، UL، VDE یا الزامات منطقه ای خاص است.
● مواد استفاده شده در تولید کابل
مواد سازنده ی کابل شامل عایق و مواد غلاف را ارزیابی کنید. مواد رایج بدون هالوژن عبارتند از پلی اتیلن (PE)، پلی وینیل کلرید (PVC)یا پلی اتیلن متقاطع (XLPE). موادی را انتخاب کنید که خواص الکتریکی و مکانیکی لازم را برای نیاز شما فراهم کنند.
همچنین ساختار کابل های هالوژن فری شامل لایه های مختلفی است که هرکدام وظیفه خاص خود را دارند که شامل روکش خارجی، عایق، رساناها، صفحه‌ی فشرده سازی و عایق داخلی میشوند. اگر بخواهیم ساختار کابل ها را بر اساس استاندارد VDE بگوییم، کابل های برق هالوژن فری از CU،XLPE، Al-pet ، CUB ، LSHF، کابل های نسوز هالوژن فری از CU، MGT، XLPE ، Al-pet، CUB، LSHF و کابل های سیلیکونی از CU، SIR، Al-foil ،TCWB، Silicon(FR) ساخته شده اند که به صورت مختصر روی کابل ها درج میشوند.
● شهرت تامین کننده کابل LSZH
شهرت و اعتبار سازنده یا تامین کننده کابل را در نظر بگیرید. به دنبال تولیدکنندگان معتبر با سابقه تولید کابل های با کیفیت و ارائه دهنده پشتیبانی خوب به مشتری باشید. از آنجایی که شرکت برق سان تجارت پایدار، نماینده رسمی شرکت صنعتی الکتریک خراسان افشارنژاد می باشد، می توانیم به شما اطمینان دهیم که کابل هالوژن فری خراسان افشارنژاد جز مرغوب ترین محصولات موجود در بازار است که می تواند ایمنی تجهیزات شما را تضمین نماید.
● هزینه کابل
عملکرد و کیفیت مطلوب را نسبت به محدودیت های بودجه خود در نظر بگیرید. قیمت ها و مشخصات تامین کنندگان مختلف را مقایسه کنید تا جنسی مقرون به صرفه تهیه نمایید. توصیه می شود برای راهنمایی های خاص بر اساس نیازهای خود، با کارشناسان مجموعه برق سان مشورت کنید. این افراد می توانند توصیه های مناسبی را در این زمینه ارائه دهند و به شما در انتخاب مناسب ترین کابل بدون هالوژن کمک کنند.
کابل های LSZH خراسان افشارنژاد
کابل های LSZH خراسان افشارنژادکابل های خراسان افشارنژاد که آماده‌ی تحویل در انبار شرکت صنعتی برق سان تجارت پایدار هستند، شامل کابل های هالوژن فری، کابل های ضدحریق و کابل های سیلیکون رابر می شود که هر سه نوع کابل برای موارد اعلام حریق مورد استفاده قرار می گیرند.
1. کابل هالوژن فری خراسان افشارنژاد
از بهترین کابل های هالوژن فری می توان به کابل های نسوز خراسان افشارنژاد اشاره کرد که از دو رشته سیم مفتول مسی با روکش دیرگداز هالوژن فری ساخته شده اند. بین روکش و عایق این محصول از نوار میکا و شیلد استفاده شده که به عنوان عایق مناسب حرارتی، از سیم های درون کابل محافظت می کنند.
2. کابل ضد حریق خراسان افشارنژاد
کابل های ضد حریق خراسان افشارنژاد در مکان های عمومی و برای حفظ جان انسان ها و تأسیسات و اموال مهم که باید در برابر آتش محافظت شوند، استفاده می شود. این مکان ها شامل هتل، بیمارستان، شبکه های ریلی زیرزمینی و همچنین فرودگاه ها می شود.
3. کابل سیلیکون رابر خراسان افشارنژاد
کابلهای عایق شده با سیلیکون رابر، دارای محدوده حرارتی فوق العاده ای هستند که برخی از آنها برای دماهای بالا تا 200 درجه سانتی گراد و تا 90- درجه سانتی گراد مناسب هستند و انعطاف پذیری عالی نیز دارند. همچنین باید گفت عایق سیلیکون رابر چقرمگی مکانیکی و مقاومت در برابر برش یکسانی را در مقایسه با اکثر الاستومرهای دیگر ارائه نمی دهد، اما می توان با افزودن یک نوار الیاف شیشه و لاک سیلیکون این کاستی را جبران کرد.
استانداردهای لازم برای کابل ها و کانکتورهای بدون گاز هالوژن
استانداردهای لازم برای کابل ها و کانکتورهای بدون گاز هالوژنکابل LSZH لزوماً عاری از گاز هالوژن نیست. برای اینکه کابل از نظر استاندارد فاقد گاز هالوژن باشد، نباید مقدار هالوژن درون آن از مقادیر خاصی تجاوز کند. استاندارد های مشخصی برای مقدار گاز اسید هالوژن که هنگام سوختن از کابل آزاد می شود تعیین شده است. میزان گاز هالوژن آزاد شده از کابل، بر غلظت دود بسیار تاثیر گذار بوده و در صورت بیشتر بودن از حد استاندارد، می تواند جلوی دید افراد را بگیرد که در زمان های آتش سوزی و کمک رسانی نیروی های امداد، بسیار خطر آفرین خواهد بود. کابلهای بدون هالوژن تابع استانداردها و مقررات صنعتی مختلفی هستند که بر اساس نحوه تولید، عملکرد و ویژگی های ایمنی آن ها دسته بندی میشوند. در ادامه، استانداردهای بین المللی که برای کابلهای LSZH وضع شده توضیح داده شده اند.
استاندارد IEC 60754: این استاندارد با عنوان ” تست گازهای تکامل یافته در حین آتش سوزی مواد کابل ها” روش های آزمایشی را برای تعیین میزان گاز اسید هالوژن حاصل از آتش سوزی کابل ها و اجزایش ارائه می دهد. همچنین اسیدیته، رسانایی و خورندگی گازهای منتشر شده را ارزیابی می کند.
استاندارد IEC 61034: این استاندارد با عنوان ” اندازه گیری تراکم دود کابل های سوزانده شده در شرایط مشخص” روش اندازه گیری چگالی دود ساطع شده از کابل ها در حین آتش سوزی را تشریح می کند. این استاندارد به ارزیابی تولید دود در صورت آتش سوزی کمک می کند.
استاندارد IEC 60332: این سری از استانداردها با عنوان ” تست بر روی کابل های الکتریکی در شرایط آتش سوزی” شامل بخش های مختلفی است که تست هایی را برای سنجش میزان انتشار شعله، مقاومت در برابر آتش و سایر موارد مربوط به آتش گرفتن کابل ها انجام میدهد. بخش‌های خاصی مانند IEC 60332-3 با آزمایش‌های انتشار شعله کابلهای تکی سروکار دارند.
استاندارد UL 1581: این استاندارد که توسط Underwriters Laboratories (UL) تهیه شده است، ” الزامات تست و عملکرد سیم و کابل ” را پوشش می دهد. UL 1581 شامل معیارهایی برای کابل های بدون هالوژن است که بر عواملی مانند مقاومت در برابر شعله، انتشار دود کم و کاهش سمی بودن گازها تمرکز دارد.
استاندارد VDE 0472-815: این استاندارد که توسط Verband der Elektrotechnik (VDE) آلمان منتشر شده است، روش های آزمایش و الزامات کابل های بدون هالوژن را از نظر ” آتش سوزی، چگالی دود و خورندگی گازهای تولید شده در حین احتراق” مشخص می کند.
استاندارد EN 50575: این استاندارد اروپایی با عنوان ” کابل های برق، کنترل و ارتباط: استفاده از کابل ها برای کاربردهای عمومی در کارهای ساختمانی و در هنگام آتش سوزی ” الزامات کابل های مورد استفاده در بخش های ساختمانی را تعریف می کند که شامل آتش سوزی و ویژگی های انتشار آن میشود.
کابل برش خورده LSZH
پرسش های متداول در مورد کابل های بدون هالوژن LSZH
پرسش های بسیاری در رابطه با کابل های بدون هالوژن وجود دارد که ما سعی کردیم بخش زیادی از آن ها را در این مطلب پوشش دهیم. در ادامه نیز دو مورد از پر تکرار ترین پرسش هایی که درباره کابل های هالوژن فری وجود دارد را پاسخ دادیم.
آیا کابل های بدون هالوژن انعطاف پذیر هستند؟
کابل های بدون هالوژن می توانند انعطاف پذیر باشند، اما انعطاف پذیری این کابل ها به عواملی مانند طراحی، نحوه ساخت و مواد مورد استفاده، بستگی دارد. عدم وجود هالوژن به طور مستقیم بر انعطاف پذیری تاثیر نمی گذارد. برای ارزیابی انعطاف پذیری، باید طراحی و طرز ساخت کابل را در نظر بگیرید.
آیا در سیم کشی خانه بهتر است از کابل LSZH استفاده کنیم؟
از آنجایی که کابل های Halogen-free در برابر حرارت مقاومت بالایی دارند و در مواقع بروز حوادثی همچون آتش سوزی، گاز های سمی در حین سوختن تولید نمی کنند، می توانند بهترین گزینه برای استفاده در کابل کشی های منازل باشند ولی از قیمت بیشتری نسبت به کابل های عادی برخوردار هستند.
کابل های بدون هالوژن چه مزایایی نسبت به کابل های معمولی دارند؟
کابل های هالوژن فری در صورت انفجار یا آتش سوزی، دود و گاز سمی بسیار کمتری در مقایسه با کابل های معمولی تولید می کنند. به همین خاطر، دید افراد را در صورت بروز حادثه محدود نمی کند و خروج افراد از محل حادثه آسان تر و سریع تر صورت می گیرد. استفاده از این کابل ها شاید هزینه بیشتری داشته باشد، اما ایمنی افراد و همچنین تجهیزات شما را تضمین می کند.
چرا باید از کابل های بدون هالوژن در سرویس های بهداشتی استفاده کرد؟
استفاده از کابل های بدون هالوژن در محیط سرویس های بهداشتی می تواند ایمنی را در هنگام آتش سوزی افزایش دهد. از آنجایی که در حمام ها دود به سرعت جمع می شود و می تواند تخلیه افراد را دشوارتر کند، استفاده از کابل های هالوژن فری کاهش تولید گازهای سمی و به حداقل رساندن انتشار دود را در پی دارد.